Esîrüddîn el-Ebherî (Mufaddal İbn Ömer). Semerkand asıllı olup Musul doğumludur. İlim tahsili ve tedrisi için Musul, Bağdat, Erbil, Anadolu ve İran'ın çeşitli merkezleri arasında yaptığı seyehatlerle ünlü bilgin Kemâleddin ibn Yunûs'un ilim meclislerine katıldığından başka hayatı hakkında yeterli bilgi ne yazık ki mevcut değildir. Vefayâtu'yl-â'yân müellifi İbn Hallikân, Kâtibî lakabıyla anılan ve meşhur mantık kitabı Risaletü'ş-Şemsiyye fî Kavâidi'l-Mantıkiyye'nin yazarı Necmeddin Ali ibn Ömer el-Kazvînî ile Şemseddin Muhammed ibn Mahmud el-İsfehânî filozofun öğrencilerinden birkaçıdır. 1265 yılında Şebister'de vefat eden Ebherî'nin, başta Selçuklu ve Osmanlı medreseleri olmak üzere İslâm dünyasının pekçok yerinde asırlar boyu ders kitabı olarak okutulan Hidâyetü'l-Hikme ve Îsâgûcî dışında felsefeden matematiğe, geometriden astronomiye kadar değişik alanlarda kaleme aldığı onlarca eseri vardır.

Başlıca eserleri şunlardır:

Keşfu'l-Hakâik fi Tahrîri'd-Dekâik (H. Sarıoğlu tenkidli metnini yayıma hazırlamaktadır)
Tenzîlü'l-Efkâr fi Ta'dîli'l-Esrâr
Zübdetü'l Esrâr
Kitâbu Beyâni'l-Esrâr
Kitâbu Telhîsi'l-Hakâik
er-Risâletü'z-Zâhire
er-Risâletü'l-Bâhire fi Makâleti'z-Zâhire
Risâle fi Fesâdi'l-Ebhâsil'lleti Vada'hâ Mübrizü'l-Cedeliyyîn
Tehzîbu'n-Nuket
et-Tehzîb fi'l-Mantık
Risâle fi İlmi'l-Hey'e
Dirâyetü'l-Eflâk
Islâhu Kitâbi'l-Ustukussât fi'l-Hendese li Uklîdîs