Batı’da Din-Devlet İlişkileri

Dinî hürriyet ile laikliğin uzlaşması, görüldüğü üzere, inançlara olumsuz basitçe bir saygının uzağında bulun-maktadır. Fransız düşüncesi, kamu görevi düzenlemesinde de herkesin dinî uygulamasına imkân verecek, hatta kolaylaştıracak bir tarzın benimsenmesine müsaade eder. Yalnız dinî olgudan habersiz, mezheplerin uygulanmasına basit bir müsamaha olarak bakacak bir laiklik, bugün için çok uzaklarda kalmıştır. Laik devlet 1905’ten bu yana, vatandaşlarına karşı vicdanlarının emirleri doğrultusunda hareket etmelerine imkân tanıma yükümlülüğü altındadır. Şu halde bunların düzenlenmesi devlete aittir. Tarafsızlık, yalnız dinî düşünce hürriyetine zarar verecek hiçbir şey yapmama görevi değildir. O, düşüncelerine göre hareket etmeye karar veren kişilere müsaade etme görevini de beraberinde getirir.